Pielęgnica cytrynowa
Nazwa łacińska: Amphilophus citrinellus
Rodzina: Cichlidae (pielęgnice)
Występowanie: tylko i wyłącznie Nikaragua i Kostaryka w Ameryce Środkowej.
Środowisko: zwykle zamieszkuje duże, stałe zbiorniki wodne, w tym jeziora i stawy, chociaż odnotowano go również w wolno płynących częściach rzek. Szczególnie preferuje skaliste ściany i brzegi, gdzie żeruje w szczelinach.
Rozmiar: od 30 - 35 cm długości. Samce większe od samic.
Warunki fizykochemiczne:
- Temperatura: 21 – 26 °C
- pH: 6.0 – 8.0
Dieta: ryba zupełnie niewybredna, zjada wszystko co uzna za jadalne. Żeruje na larwach owadów, mniejszych rybach, glonach, roślinności wodnej, detrytusie, opadłych owocach. Karmienie ryb krewetkami zawierającymi karoten wspomaga intensywnie żołte ubarwienie.
Behawiorystyka: jedna z bardziej agresywnych i terytoralnych pielęgnic. W zbiornikach z liczną obsadą agresja maleje bądź rozkłada się równomiernie. Najlepiej łączyć z większymi, charakternymi pielęgnicami, dużymi zbrojnikami czy sumami.
Dymofrizm płciowy: dojrzałe samce są zazwyczaj lepiej zbudowane niż samice, mają dłuższe płetwy grzbietowe i odbytowe oraz bardziej spektakularny garb tłuszczowy. Ponadto brodawka narządów płciowych jest zupełnie inna u obu płci, przy czym brodawka u samca jest cieńsza i bardziej wydłużona niż u samicy.
Rozmnażanie: gatunek pielęgnicy niezwykle płodnej i produktywnej. Przez wzgląd na dużą agresję skutecznie bronią ikry oraz młodych. Ryby budują rozległe nory - formują wały z kamieni, piasku, mułu i gałęzi. Wewnątrz nich dochodzi do tarła. Obdydwoje rodziców opiekują się narybkiem. W warunkach domowych w celu uniknięcia uzyskania nadmiernej populacji zaleca się łączenie z gatunkami ryb wspomagającymi kontrolowanie populacji. Doskonale do tego celu sprawdzają się inne agresywne pielęgnice, duże szybkie gatunki brzanek czy pancerne sumokształtne.
Ciekawostka: dostępnych jest wiele odmian barwnych stworzonych przez człowieka. Należą do nich formy białe, szare, żółte, pomarańczowe, czerwone czy pręgowane. Nic dziwnego, że to bardziej kolorowe warianty stały się popularne w akwarystyce. Niestety, celowa hybrydyzacja między tym a innymi gatunkami miała miejsce na szeroką skalę, co dało początek "rybom z probówki", takim jak pielęgnica papuzia i flowerhorn.
Ryby te potrafią cechować się nietypową osobowością. Okazy w niewoli szybko uczą się rozpoznawać swojego właściciela i wykazują poziom inteligencji znacznie przekraczający poziom większości powszechnie trzymanych ryb. Wielu właścicieli było w stanie wyszkolić swoje zwierzęta, aby wykonywały różne sztuczki w zamian za nagrodę w postaci jedzenia.
Pielęgnica cytrynowa w naszym Egzotarium: pielęgnice cytrynowe możecie spotkać w strefie tropiklanej w zbiorniku kajmanów okularowych. Jeśli spędzicie przy nich chwilę z pewnością uda Wam się wypatrzeć pewnego bardzo osobniczego samca, nosi on pieszczotliwe imię "Gruby". Jest to osobnik będący ojcem zdecydowanej większości pielęgnic cytrynowych w tym zbiorniku.