Karp
Karp (Cyprinus carpio)
Występowanie:
Zlewiska mórz Czarnego, Kaspijskiego i Aralskiego. Liczne odmiany hodowlane są rozpowszechnione zarówno w hodowli, jak i w wodach otwartych na całym niemal świecie.
Żyje w głębokich rzekach, starorzeczach, odnogach lub rozlewiskach.
Historia:
Karp, jako gatunek, powstał na drodze naturalnej poliploidyzacji na przełomie trzeciorzędu i czwartorzędu w okolicach Morza Kaspijskiego i wschodniej Anatolii. Forma dzika (sazan) występowała pierwotnie w Europie południowo-wschodniej i Azji zachodniej w zlewiskach mórz Egejskiego,Czarnego,Kaspijskiego i Aralskiego. Najwcześniej karp został udomowiony w Chinach (V w p.n.e.). Już z roku 350 p.n.e. pochodzą pierwsze wzmianki o karpiu w Europie. Znajdujemy je u Arystotelesa. O karpiu pisze też Pliniusz Starszy (23-79 n.e.) w swojej Historii Naturalnej. W Europie była to pierwsza ryba hodowana w sztucznych stawach, zakładanych przy klasztorach. Od VII do XII wieku nastąpił szybki rozwój rybactwa w majątkach klasztornych Belgii, Francji, Niemiec i na Bałkanach. Jest jedną z najważniejszych ryb hodowlanych.
W Polsce karp jest gatunkiem obcym, sprowadzonym pomiędzy XII a XIII wiekiem, prawdopodobnie z hodowli cystersów czeskich lub morawskich.
Na świecie odławia się ok. 200 tys. ton karpia rocznie. W Polsce stanowi połowę odławianych ryb słodkowodnych. Przez wędkarzy uważany jest za rybę waleczną i przebiegłą.
W Polsce w okresie powojennym został uznany za jedno z podstawowych dań wigilijnych, głównie ze względu na najniższą cenę i łatwość hodowli, która skłoniła ówczesne władze państwowe do jego masowej hodowli na potrzeby świąteczne.
W 2016 Sąd Najwyższy w Polsce wydał wyrok, w którym uznano sprzedaż żywych karpi w torebkach bez wody za znęcanie się nad zwierzętami.
Charakterystyka:
Osiąga ponad 1 m długości i masę ponad 30 kg (największy złowiony ważył 51,2 kg)
Najcięższy karp złowiony w Polsce ważył 36,4 kg. Ciało wydłużone, wrzecionowate, prawie okrągłe w przekroju poprzecznym. Otwór gębowy dolny, mięsisty, zaopatrzony w 2 pary wąsików. Łuski cykloidalne, duże, mocno osadzone w skórze. Płetwa rzbietowa jest bardzo długa.
Grzbiet ciemny, zielonkawobrązowy lub szarozielony, boki jaśniejsze, ciemnooliwkowe ze złotym połyskiem, brzuch żółtawo-lub kremowobiały. Płetwy nieparzyste szarawoniebieskie, parzyste czerwonawe.
Liczne odmiany hodowlane karpia odznaczają się często silnie wygrzbieconym i szerokim ciałem oraz różnym stopniem zaniku łusek. Występują odmiany zupełnie bezłuskie lub z łuskami tylko w pobliżu nasad poszczególnych płetw. Wyhodowano również liczne odmiany ozdobne (czerwone, białe, pomarańczowe i wielobarwne). Niektóre odmiany hodowlane karpia:
-lustrzeń, karp królewski (dawniej karp galicyjski) – odmiana wyhodowana w Polsce, w Kaniowie
-pełnołuski
-bezłuski (golec)
-karp zatorski – unikalna odmiana lokalna. Karp zatorski jest lustrzeniem o ułuszczeniu wieńcowym, strzałkowym lub siodełkowym i ubarwieniu oliwkowo-niebieskim.
-karp Koi– ozdobna odmiana w wielu wariantach z efektownym ubarwieniem – białe, zwykle z plamami pomarańczowymi, czerwonymi lub czarnymi. Często hodowana w ozdobnych zbiornikach przydomowych (stawach, sadzawkach i oczkach ogrodowych). Pochodzi z Japonii, ryba ma zwykle 30–40 cm długości, może dochodzić do 75 cm. Poszczególne odmiany hodowlane (ponad 100) różnią się zarówno ubarwieniem, jak i ułuszczeniem. Przebywa przy dnie, gdzie ryje podłoże i wygrzebuje pokarm. Żywi się głównie roślinami i glonami, a także drobnymi zwierzętami wodnymi. Jak wszystkie odmiany hodowlane, koi jest wrażliwy na zimną wodę.
Odżywianie:
Żywi się larwami owadów, mięczakami,skorupiakami, glonami oraz innymi organizmami zwierzęcymi i roślinami.
Rozmnażanie:
Dojrzewa w 3–4 roku życia, samce rok wcześniej niż samice. Trze się w maju i czerwcu w płytkiej, silnie zarośniętej wodzie.Tarło przebiega bardzo hałaśliwie, w jego trakcie tarlaki bardzo często wyskakują ponad powierzchnię wody.Ikra est przyklejana do roślinności wodnej, wylęg następuje po 3–5 dniach. Młode zaraz po wylęgu mierzą około 5 mm, mają dużypęcherzyk żółtkowy oraz specjalne gruczoły, które umożliwiają im przyczepianie się do roślinności wodnej przez okres 3–14 dni, w zależności od odmiany. Po wchłonięciu woreczka żółtkowego odżywiają się planktonem. Po osiągnięciu około 2 cm długości zaczynają odżywiać się fauną denną.
